De Vikingen maakten al in 1021 na Chr. expedities naar Noord-Amerika, eeuwen vóór de ontdekking van Amerika door Columbus (in 1492). Dat is de belangrijkste uitkomst van een onderzoek waar onze dendrochronoloog Petra Doeve aan heeft bijgedragen. Het onderzoek is onderdeel van ECHOES Exact Chronolopgy of Early Societies (CIO RUG). De uitkomst van het onderzoek is gepubliceerd in Nature, een internationaal tijdschrift dat wekelijks onderzoek op alle gebieden van wetenschap en technologie publiceert.
De Vikingen waren de eerste Europeanen die de Atlantische Oceaan hebben overgestoken. Sporen van hun aanwezigheid zijn teruggevonden op vindplaats L’Anse aux Meadows in Newfoundland. Deze plaats is door de Vikingen als een basiskamp gebruikt, vanwaar onder andere ontdekkingstochten richting het zuiden hebben plaatsgevonden. Lang was onduidelijk wanneer de vindplaats in Noord-Amerika door de Vikingen in gebruik was genomen. Daar heeft het onderzoek van afgelopen twee jaar verandering in gebracht! Precies 1000 jaar geleden maakten de Vikingen de gevaarlijke overtocht en vestigden ze zich tijdelijk in L’Anse aux Meadows.
Op de vindplaats is hout gevonden dat was bewerkt met ijzeren gereedschap. De inheemse bevolking had geen ijzeren gereedschap tot hun beschikking. Dit moet dus gebeurd zijn toen de Vikingen aanwezig waren. Op het hout was ook nog de wankant aanwezig. Dat is het buitenste vlak van de laatste gevormde jaarring direct onder de bast. Als de laatst gevormde jaarring van de boom (wankant) vastgesteld kan worden, is het sterfjaar of kapjaar te bepalen.
Bij de datering van het hout is gebruik gemaakt van het gegeven dat in 993 een zonnestorm heeft plaatsgevonden, waardoor veel meer koolstof-14 (c-14) in de atmosfeer radioactief was. In het hout is eerst met behulp van 14C-onderzoek vastgesteld bij welke jaarring sprake was van de piek aan radioactiviteit. Vervolgens zijn de jaarringen richting de buitenkant geteld en daarbij kwamen de onderzoekers op het jaartal 1021 na Chr. uit.
Microscopische afbeeldingen van de laatste jaarringen van twee houten voorwerpen.
