BAAC publiceert rapport met de resultaten van het bouwhistorisch onderzoek van het gemaal de Vier Noorder Koggen te Medemblik. Door dit onderzoek is het mogelijk gebleken om te achterhalen wie het gemaal ontworpen heeft.
Het onderzoek is in opdracht van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) uitgevoerd in het kader van de restauratie van het gemaal in 2012. Het doel van dit onderzoek was tweeledig. Ten eerste diende het om een beter inzicht te verkrijgen in de bouwgeschiedenis van het gemaal, ten tweede ter documentatie van de restauratiewerkzaamheden.
Het stoomgemaal De Vier Noorder Koggen ligt ten zuiden van de stad Medemblik (Noord-Holland) nabij de Oosterdijk die bescherming biedt tegen het water in het IJsselmeer. Omstreeks 1870 werd begonnen met de bouw van het gemaal. Het betrof een hulpstoomgemaal waarvan de capaciteit als snel te klein bleek om de lager gelegen delen van de polder droog te houden bij hoog water. Desondanks werd er pas na 1905 een uitbreiding gerealiseerd. In deze opstelling bleef het gemaal tot eind jaren zeventig van de vorige eeuw in gebruik hoewel de installaties wel een aantal keer zijn vervangen. In 1977 werd er een geheel nieuw gemaal gebouwd. Elke verbetering aan de bemaling heeft sporen nagelaten in de gebouwen. Deze sporen zijn tijdens het onderzoek alle fotografisch gedocumenteerd en benoemd.
Een belangrijk resultaat van het onderzoek is het achterhalen van de naam van de ontwerper van het hulpstoomgemaal: Boten de Vries (1815-1874) uit Wilnis. BAAC heeft aangetoond dat deze ingenieur/architect verantwoordelijk is voor de architectonische vormgeving van ten minste 15 stoomgemalen, wat een omvangrijk oeuvre is voor een vroege gemalenbouwer. De betrokkenheid van De Vries bij deze gemalen was slechts in een enkel geval bekend (Kamerik-Teylingen).
Het gemaal bij Medemblik huisvest tegenwoordig het stoommachinemuseum en is sinds kort weer voor publiek geopend. Voor meer informatie over het bouwhistorisch onderzoek en de onderzoeksresultaten kunt u contact opnemen met onze vestiging in ’s-Hertogenbosch (info@baac.nl, 073-6136219).
