Kerken

Een van de meest in het oog springende activiteiten van ons bedrijf wordt gevormd door archeologisch onderzoek in of rond kerkgebouwen. Het feit dat dergelijke objecten meestal openbaar toegankelijk zijn, maakt dat er bij graafwerkzaamheden een vrijwel continue stroom van bezoekers en belangstellenden achter de linten of hekken te vinden is. Een kerk is nu eenmaal een sterk met de identiteit van de betreffende plaats verbonden gebouw. Het is dan ook niet vreemd dat speurwerk naar het gedeelde verleden bij de inwoners grote belangstelling opwekt. BAAC speelt daar op verzoek van de opdrachtgever soms op in door tijdens de opgraving al resultaten op informatieborden te presenteren of een open dag te verzorgen voor belangstellenden, schoolklassen of andere groepen. We doen dat met veel plezier, want wat is er nu leuker dan de opzienbarende resultaten die zo’n onderzoek meestal oplevert te delen met de lokale bevolking!?

BAAC heeft sinds haar bestaan vele kerken onderzocht, waaronder grote en landelijk bekende als de Sint Jan in ’s-Hertogenbosch, de Domicanerkerk te Maastricht en de Bavo in Haarlem. Stuk voor stuk objecten die ook logistiek een grote uitdaging voor ons vormden. Gaat u maar na wat het met zich meebrengt om midden in het schip of koor van een middeleeuwse kerk te graven, soms nog met de randvoorwaarde dat de zondagse dienst gewoon doorgang kan vinden! Niet enkel moet er respectvol worden omgegaan met het skeletmateriaal dat men aantreft, ook moet goed worden nagedacht over de afvoer of opslag van de geroerde grond en de stabilisering van de funderingsconstructies of het opgaand werk. En wat te denken van de meestal beperkte ruimte van de opgravingsput of -sleuf, die interpretatie van de aangetroffen sporen niet altijd vergemakkelijkt. BAAC heeft echter inmiddels zoveel ervaring met kerkonderzoek, dat we zonder overdrijving kunnen stellen dat de meeste aspecten die bij een dergelijk project aan de orde komen voor ons niet meer onbekend zijn. Opdrachtgevers beschouwen ons dan ook vaak niet enkel als een uitvoerende partij, maar tevens als een partner in de praktische en logistieke organisatie.

Vele tientallen kerken zijn op deze wijze door ons onderzocht. Omdat BAAC tevens kundige bouwhistorici in dienst heeft, die vrijwel zonder uitzondering bij het archeologisch onderzoek worden ingeschakeld, ontstaat beslist een meerwaarde ten opzichte van louter oudheidkundig bodemonderzoek zoals dat door andere marktpartijen wordt uitgevoerd. Zo werd een aanvankelijk onbegrepen twaalfde-eeuws tufstenen architectuurelement dat tijdens archeologisch onderzoek onder de vloer van de Haarlemse Bavo werd aangetroffen, door de aanwezige BAAC-bouwhistoricus direct herkend. En het is geen uitzondering dat de wisselwerking tussen bouwhistoricus en archeoloog bij kerkonderzoek vele zaken verduidelijkt die anders wellicht duister hadden moeten blijven.

Net als bij het kastelenonderzoek zorgt BAAC er standaard voor dat dergelijke specialisten in het onderzoeksteam worden opgenomen. Bij de hiernaast genoemde referentieprojecten vindt u van enkele bekende kerkgebouwen de inhoudelijke resultaten van het door ons uitgevoerde multidisciplinaire onderzoek.

Referentieprojecten:

• Tufstenen muur gevonden bij onderzoek Grote of Sint-Bavokerk
• Almkerk Nederlands Hervormde Kerk
• Maastricht, Dominicanenkerk
• Escharen, Lambertuskerk
• Ophemert, Lambertuskerk
• ‘s-Hertogenbosch, Barbarakapel
• ‘s-Hertogenbosch, Sint-Jacobuskerk
• ‘s-Hertogenbosch, Sint-Janskathedraal
• Den Dungen, Sint-Jacobus de Meerdere
• Groenlo, Sint-Calixtuskerk
• Tilburg, Goirkeskerk
• Zutphen, Nieuwestadskerk
• Brunssum, Sint-Clemenskerk
• Berlicum, Schuurkerk
• Enschede, Grote Kerk
• Dongen, Pauluskerk
• Veen, Nederlands Hervormde Kerk
• Molenschot, Annakerk
• Epe, Grote of Sint-Maartenskerk
• Noordwijk, Oude Jeroenskerk